بررسی آسیب شناسانه آثار ادبی فمینیستی با تأکید بر جایگاه خانواده و مسائل آن در نظریه‌های فمینیستی

آثار داستانی یکی از عرصه‌هایی است که فمینیست‌ها در بیان مسائل و دغدغه‌های زنان از آن بهره می‌گیرند. فمینیسم در هر جا که ردپایی از زنان دیده می­شود بسیاری از هنجارها، سنّت­ها و باید و نبایدها را به چالش کشیده و مورد تردید قرار داده است. شماری از داستانهای زن‌محور در کنار بیان مشکلات زنان آثار مخربی نیز داشته‌ است؛ زیرا این آثار با دیدگاهی ضد ارزشی به جایگاه خانواده، ازدواج و روابط زناشویی می‌نگرد. این در حالی است که از ارزش خانواده به عنوان نهادی کوچک ولی تأثیرگذار در سلامت روانی و تأمین آرامش و نیازهای عاطفی افراد، غفلت شده است. مقاله حاضر درصدد است تا با رویکردی آسیب‌شناسانه و به روش مطالعه متن و بررسی مقایسه‌ای، آسیب‌ها در حوزه مسائل خانواده را با تحلیل شماری از آثار داستانی فمینیستی بررسی و نقد کند. این آثار عبارت است از رمان‌های سگ و زمستان بلند (از شهرنوش پارسی­پور) پرنده من (از فریبا وفی)، داستان­های کوتاه لکه­ها، آپارتمان (1) و (2) و (3) از مجموعه «طعم گس خرمالو» (از زویا پیرزاد). داستانها برمبنای معیارهایی نظیر زن‌محور بودن، زن بودن نویسندگان، ارتباط محتوای آثار با مسائل خانوادگی و قرار گرفتن شخصیتهای زن در جایگاه قهرمان اصلی انتخاب شده‌ است. نتایج نشان می‌دهد که این آثار با برجسته‌سازی مقوله‌هایی مانند طلاق عاطفی، تضاد دیدگاه‌ها در زندگی مشترک، بی‌هویتی زن و طلاق قانونی و با تکیه بر پدیده‌هایی نظیر مردسالاری و مردستیزی تأثیرات مخربی را در جایگاه ارزشی خانواده و ازدواج به دنبال داشته است.